موضع رسمی ایران درباره مکانیزم ماشه اعلام شد
سخنگوی وزارت امور خارجه امروز در نشست با خبرنگاران با بیان اینکه در جریان پیش‌نویس قطعنامه روسیه و در حال بررسی آن هستیم، بار دیگر به صراحت اعلام کرد که سه کشور اروپایی به هیچ عنوان حق بازگرداندن قطعنامه‌های تحمیلی علیه ایران را ندارند.
اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه امروز (دوشنبه) چهارم شهریورماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.
وی در ابتدا روز پزشک را به همه پزشکان کشور تبریک گفت.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین یاد و خاطره پنج پزشکی که در جریان حمله تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند، گرامی داشت.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در ادامه به تحولات منطقه اشاره کرد و گفت: مهمترین تحولی که قلب هر انسان آزاده‌ای را به درد می آورد تداوم نسل‌کشی در غزه است طیب ۲۴ ساعت گذشته بیش از یکصد نفر در غزه توسط رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند.
وی افزود: دیروز اتفاق بسیار وحشتناکی رخ داد کشتار عامدانه پنج خبرنگار در حمله رژیم صهیونیستی و بار دیگر ثابت شد رژیم اشغالگر با حقیقت و آگاه سازی عمومی درباره جنایات در غزه و کرانه باختری مشکل دارد. ما این جنایت را به شدت محکوم می‌کنیم و بیانیه هم صادر کردیم و انتظار داریم نهادهای بین‌المللی و دیوان‌های بین‌المللی دادگستری و کیفری به این موضوع بپردازند.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره مصوبات نشست فوق‌العاده سازمان همکاری اسلامی که دیروز در جده برگزار شد، عنوان کرد: این اجلاس بنا به پیشنهاد ایران و یکی دو کشور دیگر دیروز برگزار شد. مهم این است موضوع فلسطین در سازمانی که مهمترین فلسفه وجودی آن رسیدگی به موضوع فلسطین است به صورت زنده نگهداشته شود.
وی گفت: باید تصمیمات این نشست‌ها را در حد خود ارزیابی کنیم.
بقائی بیان کرد: مهمترین تشکیل این سازمان حمایت از مبارزات مشروع مردم فلسطین برای تعیین حق سرنوشت بوده است.
وی گفت: در این اجلاس ایران پیشنهادات مشخصی را مطرح کرد که بخش قابل توجهی در قطعنامه پایانی نشست درج شده است. یکی از مباحثی که در آستانه برگزاری این اجلاس رخ داد اعتراف نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به پیگیری ایده اسرائیل بزرگ که به معنای چشمداشت ارضی به تعدادی از کشورهای منطقه و اسلامی بود. در این قطعنامه این ایده محکوم شده و درخواست برای توقف صادرات تسلیحات به این رژیم و تجدیدنظر در قطع روابط دیپلماتیک با این رژیم و … از جمله مواردی است که در قطعنامه به آنها اشاره شده است.
وی گفت: اجرایی کردن اینها نیازمند پیگیری در سازمان‌های دیگر از جمله سازمان ملل و شورای امنیت است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اقدامات دستگاه دیپلماسی برای جلوگیری از اجرایی شدن مکانیسم اسنپ‌بک، گفت: به هیچ وجه چنین نیست که ما درصدد تخفیف اهمیت آنچه که موسوم به سازوکار بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت باشیم. به تبعات نامطلوب چنین اتفاقی آگاه هستیم. وقتی می‌گوییم به هیچ عنوان طرف‌های اروپایی از صلاحیت قانونی و اخلاقی برای توسل به این سازوکار برخوردار نیستند یعنی نه تنها تایید نمی‌کنیم، بلکه نگران تبعاتش هستیم.
وی افزود: آنچه دوستان در وزارت خارجه گفته‌اند این است که اجازه ندهیم این موضوع به جنگ روانی علیه مردم تبدیل شود. در عین حال وقتی قائل هستیم چنین حقی وجود ندارد و طرف‌های اروپایی مجاز نیستند که از این سازوکار برای بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت استفاده کنند حتما برنامه روشنی داریم و تلاش‌های گسترده‌ای را به کار گرفتیم که چنین اتفاقی نیفتد.
بقائی بیان کرد: گفت‌وگوهایی که امروز در ژنو در حال انجام است بعد از تماس تلفنی وزیر خارجه با همتایان اروپایی و خانم کالاس و گفت‌وگوهایی که با چین و روسیه داریم در همین راستاست.
وی گفت: دستگاه دیپلماسی با این باور که سه کشور اروپایی حق هم از حیث قانونی و اخلاقی برای سوءاستفاده از سازوکار پس‌گشت ندارند از مدت‌ها قبل این موضوع را در دستورکار داشته و امیدواریم نتایج این تلاش‌ها مثمرثمر باشد.
بقائی درباره پیش‌نویس قطعنامه‌ای که گفته می‌شود روسیه برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ ارائه داده نیز بیان کرد: ما در جریان پیش‌نویس قطعنامه روسیه هستیم و در حال بررسی آن هستیم و مواضع خود را در این زمینه اعلام خواهیم کرد.
خبرنگاری همچنین به طرح ادعاهای بی‌اساس مطرح شده از سوی دولت استرالیا مبنی بر دخالت ایران در دو حمله یهودستیزانه در شهرهای سیدنی و ملبورن و فرصت یک هفته‌ای به سفیر ایران برای ترک استرالیا و تعلیق فعالیت‌های سفارت این کشور در تهران اشاره کرد و نظر سخنگوی وزارت امور خارجه را جویا شد که وی گفت: در حال تصمیم‌گیری درباره نحوه پاسخ هستیم. مفهومی تحت عنوان یهودی ستیزی در فرهنگ و تاریخ و دین ما جایی ندارد. این موضوع و مفهوم پدیده‌ای غربی و اروپایی است.
وی افزود: متاسفانه در این موارد به فرافکنی رو می‌آورند برای توجیه سیاست‌های ضد ایرانیشان. به نظر می‌رسد این تصمیم متاثر از تحولات داخلی استرالیا باشد. دو هفته گذشته شاهد بودید تظاهرات و اعتراضات میلیونی در انتقاد به نسل‌کشی و کشتار در سرزمین‌های فلسطین رخ داد.
وی در پاسخ به سؤالی درباره خطوط قرمز ایران در مذاکرات با سه کشور اروپایی گفت: خط قرمز ما منافع ملی است.
وی همچنین گفت که اجلاس سران شانگهای دهم شهریور برگزار و رئیس‌جمهور قرار است در این اجلاس شرکت کند. این اولین سفر رئیس‌جمهور به چین است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس درباره سفر فرمانده نیروی دفاع ملی آفریقای جنوبی که با واکنش سفارت آمریکا در پرتوریا مواجه شده و این سفارتخانه در بیانیه‌ای مداخله جویانه خواستار توضیح دولت آفریقای جنوبی درباره این سفر شد، عنوان کرد: حیرت آور است اینکه دو دولت مستقل و صاحب حاکمیت که دارای روابط طولانی تاریخی با هم هستند، شاهد چنین اقداماتی باشیم.
وی افزود: ایران به عنوان مخالف رژیم آپارتاید و معتقد به تعیین حق سرنوشت مردم آفریقای جنوبی با آفریقای جنوبی و سایر کشورهای آفریقایی روابط حسنه داشته و دارد.
بقائی ادامه داد: رفت و آمد بین مقامات رسمی دو کشور امری طبیعی و عادی است، آنچه غیرعادی است مداخله غیرقانونی مقامات آمریکایی و سفیر آمریکا و درخواست از یک کشور مستقل برای توضیح درباره یک تماس عادی دیپلماتیک بین دو کشور است.
سخنگوی وزارت خارجه اضافه کرد: قطعا دولت آفریقای جنوبی به عنوان دولت مستقل در این خصوص مصالح خود را تشخیص می‌دهد.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی گفت: معتقدیم لبنان به عنوان دولت مستقل که طوایف و احزاب مختلف در آن نقش دارند بهترین تصمیم را در خصوص موضوعات مختلف از جمله ارتباطات با طرف‌های دیگر تصمیم گیری کند. در عین حال مواضع ما خیلی روشن است معتقدیم زیستن عزتمندانه در منطقه‌ای که شما به صورت مستمر با زیاده خواهی و توسعه طلبی و سیطره جویی موجودیتی به نام رژیم صهیونیستی هستید، الزامات خاص خودش را دارد. ناگزیر هستید توانمندی‌های نظامی خود را برای حراست از طمع ورزی رژیم صهیونیستی را تقویت کنید. این درسی است که کشورهای منطقه در این مدت گرفته‌اند.
وی همچنین در پاسخ به سؤالی بیان کرد: تمرکز ما اطمینان از تأمین منافع ملی و جلوگیری از تحمیل هزینه‌ها به کشور است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سؤال اگر شورای امنیت به تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ رای مثبت دهد ایران چه خواهد کرد؟ بیان کرد: دیپلماسی هیچ وقت تعطیل بردار نیست. گفت‌وگو و مذاکره هر زمان تامین کننده منافع و مصالح ملی کشور باشد حتما مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی افزود: به هیچ عنوان تحت تهدید و استفاده از چنین سازوکارهایی به عنوان چماق برای امتیازگیری تسلیم نخواهیم شد و بر پیشبرد منافع ملی متمرکز خواهیم شد با شاخصه هایی که مدنظرمان است و منطبق بر حقوق بین الملل و منطق مورد استفاده در قطعنامه ۲۲۳۱.
بقائی همچنین گفت: ما در شورای امنیت عضویت نداریم و تصمیم گیری در این موضوع جزو صلاحیت‌های شورای امنیت است. مواضعمان را صریح، روشن و قاطع بیان کردیم.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: نهایتا شورای امنیت دارای سازوکار مختص خود است و تصمیم گیری هم براساس رویه‌های شناخته شده در این شورا صورت می‌گیرد. ولی این نافی موضع اصولی ما مبنی بر اینکه سه کشور اروپایی به هیچ عنوان حق بازگرداندن قطعنامه‌های تحمیلی علیه ایران را ندارند، نخواهد بود.
این دیپلمات ارشد ایرانی همچنین گفت: کسی نمی‌تواند ایران را سرزنش کند که از مذاکره دوری گزیده است. ما در این دو سه ماه به روشنی نشان دادیم که اهل مذاکره هستیم و در دولت قبل هم همین رویکرد را داشتیم. اینکه الان با اروپا مذاکره می‌کنیم چون اروپا بخشی از برجام است و از ابزاری که در برجام و قطعنامه پیش بینی شده به زعم خود می‌خواهد برای امتیازگیری و تهدید ایران استفاده کند.
وی افزود: ما حسن نیت خود را نشان داده و می‌دهیم و نمی‌خواهیم اینگونه القا شود که ایران طرفی بود که وارد مذاکره نشد.
بقائی ادامه داد: صورت مسئله روشن است و اگر اتفاقات را در سه چهار ماه مرور کنید شاهد خواهد بودید کدام طرف با حسن نیت وارد شد و کدام طرف علاوه بر نق‌زنی‌ها زمانی که احساس کردند منافعشان که نامشروع بود را تأمین کنند متوسل به زور شدند.
وی درباره اقدام دولت اوکراین در لغو تفاهم روادید با ایران بیان کرد: دولت اوکراین در این سال ها با اصرار بر رویکرد ضد ایرانی به دلیل گزارش‌های کذبی که درباره حمایت ایران علیه این کشور در منازعه با روسیه ایجاد شده مواضع ضد ایرانی اتخاذ کرده است و آخرین اقدامی که صورت گرفت مغایر با حقوق بین‌الملل و خلاف موافقتنامه‌های فیمابین است و این با عمل متقابل ایران مواجه خواهد شد و بررسی جزئیات این موضوع هستیم.
وی درباره خروج نیروهای آمریکایی از عراق بیان کرد: خروج این نیروها در چارچوب قطعنامه شورای امنیت و تصمیمی است که دولت عراق خود را ملزم به اجرای آن می‌داند و تا سپتامبر ۲۰۲۶ قرار است این پایگاه‌ها تخلیه شود و الان بخشی از آن را اجرا کرده است. این تصمیم دولت عراق است و ما به آن احترام می‌گذاریم.
بقائی افزود: موضع ایران این است که حضور نیروهای بیگانه با هر بهانه‌ای که باشد مخل امنیت و ثبات منطقه است.
سخنگوی وزارت خارجه درباره گفت‌وگوی وزرای خارجه ایران و عراق در جده گفت: تمرکز این دیدار بر جنایات رژیم صهیونیستی در غزه بوده و درباره روابط دوجانبه نیز گفت‌وگو شده و درباره سفر مقامات دو کشور از جمله سفر مقامات ارشد عراق به ایران هم گفت‌وگوهایی صورت گرفته که مشغول تنظیم زمان مناسب برای آن خواهیم شد.
وی درباره تصاویر منتشر شده جلوی در سفارت چین در تهران گفت: تصاویر منتشر شده مربوط به خیلی وقت قبل بوده است. بعد از تهاجم رژیم صهیونیستی خیلی از سفارتخانه‌ها با تراکم روادید مواجه شدند و الان مراجعه کنید چنین چیزی وجود ندارد و سفارت چین جدی پیگیر موضوع بوده و اطلاع دارم این موضوع را حل و فصل کردند.
وی درباره ادعای دیلی تلگراف مبنی بر اینکه لاریجانی در حال رایزنی با مقامات ایرانی است برای موافقت با غنی‌سازی زیر ۲۰ درصد، این ادعا را بی اساس خواند.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره همکاری ایران و آژانس به برگزاری دو نشست در تهران و وین اشاره کرد و افزود: با آژانس درباره تدوین نحوه تعامل با آژانس در حال گفت‌وگو هستیم. موضوع را نباید دست کم گرفت. اتفاقی که علیه تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ایران رخ داد و معتقدیم آمریکا در این خصوص مسئولیت دارد و آژانس هم به دلیل قصور‌هایی که داشته، این اتفاق بی سابقه بود و قبل از این سابقه نداشته که آژانس درگیر بازرسی از اماکن و تأسیساتی شود که مورد حمله غیرقانونی طرف‌های دیگر قرار گرفته است و طبیعی است در این برهه زمانی نیازمند تدوین شیوه‌نامه و نحوه کار جدید با آژانس باشیم و همکاران ما مشغول این موضوع هستند.
وی درباره اعمال تحریم‌هایی از سوی انگلیس در هفته گذشته بیان کرد: کشورهای اروپایی دچار تناقض در سیاست‌هایشان در خصوص ایران هستند. از یک سو مدعی گفت‌وگو و تعامل هستند و از سوی دیگر بر رویکرد تقابلی از جمله در اعمال تحریم‌های غیرقانونی اصرار می‌ورزند. حتما در رویکرد ما در گفت‌وگو با اینها اثرگذار است.
بقائی افزود: انگلیس به عنوان سه کشور اروپایی مشارکت کننده در برجام طی این سال‌ها مرتکب نقض برجام شده است. این تحریم‌هایی که اعمال کردند هم با حقوق بین‌الملل مغایر است و هم تاثیری در رویکرد ما برای تامین منافع ملی نخواهد داشت.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات سفیر ایران در مسکو درباره همکاری با روسیه در حوزه انرژی گفت: رابطه ما با روسیه بسیار گسترده است و حوز‌ه‌های زیادی را در برمی‌گیرد و همکاری در زمینه انرژی یکی از این حوزه‌هاست. با توجه به ظرفیت‌های خودمان با کشورهای همسایه در تعامل بودیم و روسیه یکی از این کشورهاست. موضوعی که سفیر ایران در روسیه بیان کرده از برنامه‌هایی است که در دستورکار داریم و دوستان در وزارت نفت در این خصوص توضیحات لازم را ارائه خواهند داد.
وی درباره سفر مشاور امنیت ملی سوئیس به تهران و اینکه آیا حامل پیامی از سوی آمریکا بوده است؟ گفت: این سفر در چارچوب تماس‌های متعارف دیپلماتیک بین ایران و سوئیس انجام شد، سوئیس همزمان حافظ منافع آمریکاست و غیرطبیعی نیست در هر تماس مقامات ایران و سوئیس به این موضوع پرداخته شود، اینکه بگوییم پیامی رد و بدل شده، خیر.
بقائی در پاسخ به سؤالی گفت: چارچوب ۳+۳ یک چارچوب با حضور کشورهای حوزه قفقاز جنوبی است و جلسات متعددی تا الان برگزار شده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره مهدیه اسفندیاری تبعه ایرانی بازداشت شده در فرانسه به تشریح اقدامات صورت گرفته در راستای آزادی این تبعه ایرانی اشاره و بیان کرد: آخرین دیدار کنسولی ۲۸ مرداد انجام شد. با آزادی مشروط فعلا موافقت نشده و وکلا در تلاش هستند ایشان از زندان خارج شود. کماکان معتقدیم روند رسیدگی عادلانه به این پرونده صورت نگرفته است. دلایل معقول و قانونی برای بازداشت ایشان به ما ارائه نشده و این مطالبه‌ای است که با سفارت فرانسه در تهران و در پاریس از طریق سفارتمان پیگیری می‌کنند.
خبرنگار دیگری درباره تحرکات برخی کشورهای اروپایی علیه ایران و اقدام امروز دولت استرالیا سؤال کرد که بقائی اظهار داشت: اتهامات علیه ایران اتهام یهودی ستیزی مضحک و مردود است که به هیچ عنوان با نگاه ایران به نوع انسان نمی‌چسبد. اتهامات دیگری مطرح کردند که ایران به دنبال اقدامات ناامن ساز در برخی کشورهای اروپایی بوده که کسی باور نمی‌کند و اتهام ساختگی است.
وی افزود: به نظر می‌رسد برخی کشورهای غربی مصر هستند به پیروی از یک رویکرد فرافکنانه برای اینکه هم از ناحیه افکار عمومی خودشان و هم افکار عمومی منطقه مطالبه جدی علیه رژیم صهیونیستی وجود دارد و به هر دلیل عاجز هستند از اقدام عاجل برای توقف نسل‌کشی و به دنبال این هستند که ایران را به اتهاماتی متهم کنند که هیچ مبنایی ندارد، برای انحراف افکار عمومی از واقعیات در منطقه و به حق افکار عمومی منطقه آمریکا و برخی کشورهای اروپایی را مقصر و همدست در این جنایات می‌دانند.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره نشست سران شانگهای گفت: این اجلاس مهمی است برای ما به عنوان یکی از کشورهای عضو این سازمان، هم از جهت ظرفیت‌هایی که این سازمان در اختیار ما قرار می‌دهد و همینطور فرصتی که برای رایزنی با دیگر مقامات شرکت کننده فراهم می‌شود.
وی افزود: در حال تنظیم ملاقات‌های رئیس‌جمهور هستیم. وزیر خارجه رئیس جمهور را همراهی می‌کند. دهم شهریورماه صبح اجلاس سران شانگهای و بعدازظهر اجلاس سران شانگهای پلاس برگزار می‌شود. روز بعد دیدارهای دوجانبه انجام می‌شود از جمله دیدار رئیس‌جمهور ایران و همتای چینی. در عین اینکه یک نشست چندجانبه و بین‌المللی است فرصت رایزنی دوجانبه و چندجانبه بین ایران و چین را فراهم می‌کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره واکنش ایران در صورت اجرایی شدن مکانیسم ماشه گفت که ایران سناریوهای لازم را در این خصوص در نظر گرفته است و وزارت خارجه و سایر دستگاه‌ها همه احتمالات را مدنظر قرار می‌دهیم ولی در این مرحله تمرکز ما بر جلوگیری از بروز اقدامات و حوادثی است که ممکن است برای کشور هزینه ساز شود و با تمام توان در این خصوص مشغول رایزنی هستیم.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره سالروز به آتش کشیده شدن مسجدالاقصی و اقدامات برای جلوگیری از تخریب مسجدالاقصی گفت: بیت المقدس و … یکی از عناوین ثابت سازمان همکاری اسلامی است و دبیرخانه این سازمان به صورت مرتب بررسی و گزارش دهی می‌کند. دبیرخانه این سازمان معاون ویژه در امور فلسطین دارد که بخشی از وظایفش در این خصوص است و کمیته قدس وظیفه روشنی برای اطمینان از عدم تخریب اماکن اسلامی است ولی شاهدیم به انحای مختلف علیه مسجدالاقصی و مسجد ابراهیمی تعرض صورت می‌گیرد.
وی افزود: برای جلوگیری از این اقدامات هم در سطح سازمان همکاری اسلامی و هم شورای حقوق بشر این موضوع به صورت مداوم در حال پیگیری است.
وی در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره ایده آمریکا برای تشکیل کنسرسیوم غنی‌سازی در منطقه گفت: ایران براساس ان.پی.تی حق دارد از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای استفاده کند و این حق شامل غنی‌سازی می‌شود هر آن چیزی که این حق و منفعت ملی ما را تأمین کند به آن توجه می‌کنیم. ولی در رابطه با خبرهایی که گاه و بیگاه در خصوص پیشنهادهای طرف‌های مختلف از جمله آمریکا مطرح می‌شود حتما با دیده احتیاط نگاه کنید و نمی توانیم بدون توجه به سابقه اتفاقاتی که در دو ماه اخیر رخ داد موضوعات را به صورت ساده ببینیم.