تنش دوباره بین ایران و آمریکا در آستانه دور دوم مذاکرات
در شرایطی که نشانه‌ای از انعطاف‌پذیری بیشتر تهران دیده نمی‌شود و واشنگتن نیز مذاکرات را به موضوعات گسترده‌تری چون برنامه موشکی و مسائل دفاعی مرتبط کرده، خطر شکست مذاکرات و وقوع درگیری افزایش یافته است.
به گزارش اکوایران، ایران قاطعانه خواسته‌ی ایالات متحده برای قطع غنی‌سازی اورانیوم را رد کرده، موضوعی که زمینه را برای مرحله‌ای پرتنش‌تر در مذاکرات هسته‌ای بین دو کشور فراهم کرده است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، اعلام کرده که اصل موضوع غنی‌سازی قابل مذاکره نیست. این در حالی است که دولت دونالد ترامپ موضع سخت‌گیرانه‌تری اتخاذ کرده است.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ایران باید برنامه غنی‌سازی و تسلیحاتی هسته‌ای خود را متوقف کرده و از بین ببرد. برای جهانیان ضروری است که توافقی سخت‌گیرانه، منصفانه و پایدار ایجاد شود.»
سخت‌تر شدن مواضع
به نوشته نشریه نیوزویک، این اظهارات متقابل نشان‌دهنده افزایش تنش‌ها است؛ هر دو طرف در آستانه دور جدید مذاکرات، مواضع خود را سخت‌تر کرده‌اند. در شرایطی که نشانه‌ای از انعطاف‌پذیری بیشتر تهران دیده نمی‌شود و واشنگتن نیز مذاکرات را به موضوعات گسترده‌تری چون برنامه موشکی و مسائل دفاعی مرتبط کرده، خطر شکست مذاکرات و وقوع درگیری افزایش یافته است.
تغییر موضع آمریکا نشان می‌دهد که این کشور سطح انتظارات خود را بالاتر از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ قرار داده است. امتناع از پذیرش چنین شروطی می‌تواند روند دیپلماسی را از مسیر خارج کرده و احتمال درگیری نظامی را افزایش دهد.
افزودن موضوعاتی مانند ذخایر موشکی و توانایی‌های دفاعی به لیست نگرانی‌های طرف آمریکایی – هرچند رسماً در دستور کار مذاکرات نیستند نیز به تشدید تنش‌ها کمک کرده است.
عراقچی روز چهارشنبه اعلام کرد که اصل غنی‌سازی اورانیوم «موضوع مذاکره نیست» و موضع دیرینه تهران را مجدداً و با قاطعیت تکرار کرد. این اظهارات پس از درخواست نماینده ویژه آمریکا، استیو ویتکاف، مطرح شد. وزارت خارجه آمریکا نیز از خواسته‌های ویتکاف حمایت کرده است.
با وجود رد خواسته‌های اصلی آمریکا، عراقچی اعلام کرد که در صورت تغییر لحن واشنگتن، امکان پیشرفت در مذاکرات وجود دارد. او گفت: «اگر آمریکایی‌ها با رویکردی سازنده وارد شوند»، ممکن است مذاکرات به پیش برود.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی نیز در واکنش به این موضوع نوشت: «تغییر مکان دروازه در فوتبال یک خطای حرفه‌ای و یک حرکت غیرمنصفانه است. اما در دیپلماسی چنین حرکتی (که توسط عناصر تندروی فاقد درک، منطق و هنر مذاکره معقول ترویج می‌شود) می‌تواند هر شروعی را در معرض تخریب قرار دهد. چنین حرکتی می‌تواند به منزله عدم جدیت و حسن نیت تلقی شود. ما هنوز در مرحله آزمایش هستیم».
با این حال، سرتیپ علی محمد نائینی، مقام ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تأکید کرد که توان دفاعی ایران یک خط قرمز است. نائینی اظهار داشت که قدرت نظامی کشور «هرگز موضوع مذاکره یا سازش نخواهد بود».
پیام رهبری به مسکو
عباس عراقچی همچنین اعلام کرد که در جریان سفر پیش‌روی خود به مسکو، پیامی از سوی رهبر ایران به رئیس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، تحویل خواهد داد؛ اقدامی که نشان می‌دهد تهران ممکن است به دنبال جلب حمایت متحدان کلیدی خود باشد.
ست کرامریچ، سرهنگ بازنشسته ارتش آمریکا و معاون شرکت امنیتی گلوبال گاردین، به نیوزویک گفت: «ایالات متحده خواهان ثبات در منطقه، دسترسی آزاد بین‌المللی به آبراه‌های کلیدی منطقه، و پایان دخالت‌های متحدان ایران در کشورهای مختلف خاورمیانه است. در درجه اول، آمریکا می‌خواهد مانع از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای شود.»
دور دوم مذاکرات میان ایران و ایالات متحده قرار است روز شنبه ادامه یابد. همزمان، سفر عراقچی به مسکو و تداوم تنش‌های منطقه‌ای نشان می‌دهد که مسیر دیپلماسی ممکن است به‌زودی با تحرکات ژئوپلیتیکی گسترده‌تری تلاقی پیدا کند.