اگر اسلام، دین صلح است جنگ های صدر اسلام را چگونه توجیه می کنید؟

اسلام همیشه مردم را با منطق و استدلال به دین دعوت کرده و از زور و شمشیر استفاده نکرده است. تمام جنگ هاى اسلامى جنبه دفاعى داشته و «قرآن» تأکید میکند آنان که دست صلح و دوستی به سمت مسلمانان دراز کنند را با آغوش باز بپذیرید؛ ولی در مقابل اگر دشمنان قصد جنگ داشتند مسلمانان بایستی از خود دفاع کنند، مانند جنگ مسلمانان با ایرانیان که نوعی دفاع از مردم مظلوم و ستمدیده ایران از دست شاهان ستمگر بوده است.

برخلاف آنچه دشمنان اسلام و دیگر ادیان آسمانى تبلیغ مى کنند، هرگز پیامبران الهى مردم را مجبور بر پذیرش ادیان آسمانى نکردند؛ بلکه کار آنها ارائه طریق و نشان دادن راه با تکیه بر منطق و استدلال صحیح بوده، همان گونه که آیه شریفه «لَا إِکْرَاهَ فِى الدِّینِ» اشاره به این مطلب دارد.

سؤال: اگر ادعا مى کنید که اسلام با منطق و استدلال پیش رفت نه با زور و شمشیر، پس حکمت و فلسفه جنگ هاى اسلامى که در عصر رسول خدا(صلى الله علیه وآله) رخ داد چه بود؟

پاسخ: طبق آنچه که از «قرآن مجید» استفاده مى شود تمام جنگ هاى اسلامى جنبه دفاعى داشته است. لذا «قرآن» مى گوید اگر دست صلح به سمت شما دراز کردند آن را ردّ نکنید. به دو نمونه توجّه فرمایید:

الف) در قسمت پایانى آیه ۹۰ از سوره «نساء» مى خوانیم: «فَإِنِ اعْتَزَلُوکُمْ فَلَمْ یُقاتِلُوکُمْ وَ أَلْقَوْا إِلَیْکُمُ السَّلَمَ فَما جَعَلَ اللهُ لَکُمْ عَلَیْهِمْ سَبِیلاً»؛ (پس اگر از شما کناره گیرى کرده و با شما پیکار ننمودند، [؛ بلکه] پیشنهاد صلح کردند، خداوند براى شما راهى براى تعرض بر آنان قرار نداده است). طبق این آیه شریفه، خداوند مى گوید اگر غیر مسلمانان، صلح دوست و اهل همزیستى مسالمت آمیزند، شما حق ندارید متعرض آنها شوید.

ب) در آیه ۹۱ همان سوره، حکم نقطه مقابل آیه قبل را چنین بیان مى کند: «فَإِنْ لَمْ یَعْتَزِلُوکُمْ وَ یُلْقُوا إِلَیْکُمُ السَّلَمَ وَ یَکُفُّوا أَیْدِیَهُمْ فَخُذُوهُمْ وَ اقْتُلُوهُمْ حَیْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَ أُولئِکُمْ جَعَلْنا لَکُمْ عَلَیْهِمْ سُلْطاناً مُبیناً»؛ (اگر از درگیرى با شما کنار نرفتند و پیشنهاد صلح نکردند و دست از شما نکشیدند، آنها را هر جا یافتید اسیر کنید و [در صورت احساس خطر] به قتل برسانید. آنها کسانى هستند که ما براى شما، تسلّط آشکارى نسبت به آنان قرار داده ایم).

از نظر اسلام مشروعیّت جنگ جایى است که دشمن توطئه اى چیده یا آماده حمله باشد، آیا در این هنگام عقل سلیم مى گوید: اگر دشمن خواست شما را به قتل برساند، تسلیم او شوید و دست به شمشیر نبرید؟ نتیجه اینکه تمام جنگ هاى اسلامى طبق منطق قرآن و اسلام دفاعى بوده و هیچ جنگى براى مجبور کردن مردم به پذیرش اسلام نبوده است.

به طور قطع این جنگ دفاعى بود، دفاع از کسانى که تحت ظلم و ستم شاهان ستمگر ایران بودند و حقّ آزادى انتخاب نداشتند. لذا مردم ایران در برابر سپاه اسلام مقاومتى از خود نشان نداده و به راحتى تسلیم شدند، و برخى از آتشکده ها سالیان درازى پس از حمله اسلام به ایران همچنان روشن و سرپا بود، و ایرانیان باهوش به تدریج و با میل و اختیار خود اسلام را پذیرفتند.