از سال ۱۴۰۳، نرخ مالیات بر ارزش افزوده به میزان یک درصد افزایش یافته و به ۱۰ درصد رسیده است. این افزایش به دلایل خاصی صورت گرفته است. در بودجه سال ۱۴۰۳، مقرر شده است که درآمد حاصل از این یک درصد افزایش مالیات ارزش افزوده به منظور افزایش پرداختی‌های بازنشستگان و همسان‌سازی حقوق آنها مورد استفاده قرار گیرد. این اقدام به منظور بهبود وضعیت مالی بازنشستگان و تأمین منابع لازم برای اجرای طرح‌های اجتماعی در نظر گرفته شده است.

اقداماتی برای مشخص کردن محل هزینه‌ کرد مالیات‌ ها توسط صاحبان مشاغل انجام داده است. بر این اساس، تعداد زیادی پروژه عمرانی در سال جاری تأمین مالی شده است. در واقع، این اقدام سازمان در جهت ایجاد اعتماد میان مودیان صورت گرفته است، زیرا یکی از سوالات اصلی مودیان همواره این بوده که مالیات‌های آنها کجا هزینه می‌شود.

این اقدام در خصوص مالیات بر عملکرد صاحبان مشاغل انجام شد. اما در خصوص مالیات ارزش افزوده نیز مصارف مشخصی مانند مالیات عوارض شهرداری‌ها، بهداشت و ورزش تخصیص پیدا می‌کند.

بخشی از مالیات‌های ارزی افزوده به عنوان مالیات بر عوارض و آلایندگی به شهرداری‌ها، فرمانداری‌ها و امور عشایر استان‌ها پرداخت می‌شود. بخش قابل توجهی از بودجه شهرداری‌های مربوط به شهرهای کوچک نیز از این طریق تامین می‌شود.

در حقیقت این ارقام تاثیر قابل توجهی در اداره شهر‌های کوچک دارد. در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ حدود ۲۶۷ هزار میلیارد تومان از محل مالیات ارزش افزوده به این حوزه تخصیص پیدا کرده است.

در عین حال بخش دیگری از مالیات ارزش افزود به حوزه بهداشت و ورزش تخصیص پیدا می‌کند. مابقی درآمدهای مالیات ارزش افزوده نیز به خزانه دولت واریز و برای هزینه‌های عمومی تخصیص پیدا می‌کند.

تخصیص یک درصد مالیات بر ارزش افزوده به حقوق بازنشستگان

البته از سال ۱۴۰۳، شاهد افزایش یک درصدی نرخ مالیات بر ارزش افزوده بودیم. به این ترتیب نرخ مالیات ارزش افزوده به ۱۰ درصد افزایش یافت. اما علت این افزایش چه بود؟ در بودجه سال ۱۴۰۳، مقرر شد تا رقم حاصل از یک درصد افزایش مالیات ارزش افزوده برای افزایش پرداختی‌های بازنشستگان و همسان‌سازی حقوق مورد استفاده قرار بگیرد.

برهمین اساس رقمی حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان برای این منظور در بودجه عمومی کشور لحاظ شد.

صفر تا صد مالیات بر ارزش افزوده

یکی از اصلی‌ترین راه‌های کسب درآمد توسط دولت‌ ها، وضع مالیات است که معمولاً با هدف ارائه خدمات به شهروندان تعیین می‌شود. مالیات‌های اخذ شده توسط دولت به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: مالیات مستقیم و مالیات غیرمستقیم.

یکی از انواع مالیات‌های غیر مستقیم، مالیات بر ارزش افزوده است. این مالیات به دلیل ارزش افزوده‌ ای که در فرآیند تولید کالاها و خدمات ایجاد می‌شود، به صورت مرحله‌ ای وضع می‌شود و در نهایت به صورت غیرمستقیم از خریداران یا مصرف‌ کنندگان این کالاها دریافت می‌گردد.

دولت با افزایش ۱ درصدی مالیات ارزش افزوده، قصد دارد منابع لازم برای اجرای قانون همسان‌ سازی حقوق بازنشستگان را تأمین کند. به همین منظور، در این گزارش به بررسی نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده و مهلت ثبت اظهارنامه این مالیات پرداخته خواهد شد.با ما همراه باشید.

مالیات ارزش افزوده چیست؟

به طور کلی، مالیات به دو نوع مستقیم و غیرمستقیم تقسیم‌بندی می‌شود. همان‌طور که از نام آن مشخص است، مالیات مستقیم به مالیاتی گفته می‌شود که به صورت مستقیم و بدون واسطه از درآمد یا دارایی‌ های افراد دریافت می‌شود. نمونه‌هایی از این نوع مالیات شامل مالیات بر درآمد حقوق و مشاغل، مالیات بر درآمد املاک و مالیات بر دارایی‌ ها مانند مالیات بر ارث است.

اما در مورد مالیات‌های غیرمستقیم، فرد خاصی به‌ طور مستقیم مسئول پرداخت مالیات نیست؛ بلکه عمدتاً این مالیات‌ ها توسط مصرف‌ کنندگان کالاها پرداخت می‌شود. نمونه‌ هایی از این نوع مالیات شامل مالیات بر مصرف و فروش کالاها و خدمات و همچنین مالیات بر ارزش افزوده است. بنابراین، مالیات بر ارزش افزوده یک نوع مالیات غیرمستقیم است که پرداخت‌ کننده مشخصی ندارد و در نهایت از مصرف‌ کننده کالا یا خدمات دریافت می‌شود.

برای پاسخ به این سؤال که مالیات ارزش افزوده چیست و چه مفهومی دارد، می‌توان به قانون مالیات بر ارزش افزوده مراجعه کرد که در آن ارزش افزوده به‌طور مشخص تعریف شده است. بر اساس این قانون، “ارزش افزوده به تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده و ارزش کالاها و خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین اشاره دارد.”

همان‌طور که مشاهده می‌شود، ارزش افزوده به ارزشی اشاره دارد که از تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات و ارزش کالاهای واسطه‌ای یا مواد اولیه تشکیل‌دهنده آن ناشی می‌شود. از این رو، این تفاوت ارزش مشمول مالیات بر ارزش افزوده خواهد بود.

به عنوان مثال، اگر بهای تمام‌شده یک کالا ۱۰۰۰ تومان باشد و این کالا پس از طی مراحل مختلف تولید به قیمت ۳۰۰۰ تومان به دست مصرف‌کننده برسد، ارزش افزوده معادل ۲۰۰۰ تومان خواهد بود. به این ارزش افزوده در هر مرحله از تولید مالیاتی تعلق می‌گیرد که به آن مالیات بر ارزش افزوده گفته می‌شود. پرداخت‌کننده نهایی این مالیات، مصرف‌کننده است. در ادامه، نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده توضیح داده خواهد شد.

لازم به ذکر است که مبلغ مالیات بر ارزش افزوده شامل نرخ مصوبی است که در ابتدای هر سال با توجه به نرخ تورم توسط سازمان مالیاتی کشور اعلام می‌شود. به عنوان مثال، مالیات بر ارزش افزوده برای سال ۱۴۰۰ با نرخ ۹ درصد تعیین شده است، که شامل ۶ درصد مالیات و ۳ درصد عوارض است.