دیدگاه اسلام درباره «پیشرفت»

دیدگاه اسلام، درباره «پیشرفت و آبادانی زمین» چیست؟

از دیدگاه اسلام، «عمران و آبادى زمین» بر عهده انسان است، و ملّتى که کشاورزى و دامدارى خوبى داشته باشد، بى نیاز خواهد بود؛ چرا که موادّ غذایى، دام ها، بسیارى از لباس ها، داروهاى گیاهى، همه و همه به وسیله همین خاک و زمین است و ملّت هایی که موادّ غذایى خود را از جاى دیگر وارد مى کنند بیچاره اند. حضرت علی(ع) می فرماید: «هرکس دسترسى به آب و زمین کشاورزى داشته باشد و فقیر باشد خداوند او را از رحمتش دور مى کند». امام صادق(ع) می فرماید: «کشاورزان، گنج هاى خدا در زمین هستند و در کارهاى زندگى مادّى هیچ کارى محبوب تر از زراعت در نزد پروردگار نیست».

«قرآن کریم» در آیه ۶۱ سوره «هود»می فرماید: حضرت صالح(علیه السلام) پس از آنکه قومش را به توحید در عبادت سفارش کرد فرمود: «خداوند شما را از زمین [خاک] آفرید؛ و آبادى آن را به شما واگذار کرد». بنابراین «عمران و آبادى زمین» بر عهده انسان است، و اتّفاقاً نیازهاى اصلى انسان در سایه عمران و آبادى زمین است. ملّتى که کشاورزى و دامدارى خوبى داشته باشد، بى نیاز خواهد بود؛ چرا که موادّ غذایى، دام ها، بسیارى از لباس ها، داروهاى گیاهى، ساخت و ساز خانه ها و دیگر بناها، همه و همه به وسیله همین خاک و زمین است. آنها که داراى کشاورزى قوى و دامدارى پیشرفته اند در سایر امور هم پیشرفته اند، و ملّت هایی که موادّ غذایى خود را از جاى دیگر وارد مى کنند بیچاره اند. به چند روایت در مورد کشاورزى توجه فرمایید:
۱. حضرت علی(علیه السلام) همواره فرموده اند: «مَنْ وَجَدَ مَاءً وَ تُرَاباً ثُمَّ افْتَقَرَ فَأَبْعَدَهُ اللهُ»؛ (هرکس دسترسى به آب و زمین کشاورزى داشته باشد و فقیر باشد خداوند او را از رحمتش دور مى کند). این روایت براى کشور ما و دیگر کشورهایى که همچون ما آب کافى و زمین هاى مستعدّ در اختیار دارند و مردمش نیازمندند، زنگ خطرى بزرگ است.
۲. امام صادق(علیه السلام) فرمود: «الزَّارِعُونَ کُنُوزُ اللهِ فِی أَرْضِهِ وَ مَا فِی الْأَعْمَالِ شَیْ‏ءٌ أَحَبَّ إِلَى اللهِ مِنَ الزِّرَاعَهِ»؛ (کشاورزان، گنج هاى خدا در زمین هستند و در کارهاى زندگى مادّى هیچ کارى محبوب تر از زراعت در نزد پروردگار نیست).
زمانى بود که ما حتّى گندممان را از خارج وارد مى کردیم؛ ولى اکنون بحمد الله در سایه انقلاب اسلامى از این نظر بى نیاز شده و تمام نیازمان در داخل تأمین مى شود و حتّى مى توانیم به خارج از کشور نیز گندم صادر کنیم.
۳. در روایت دیگرى از آن حضرت مى خوانیم: «إِنَّ اللهَ جَعَلَ أَرْزَاقَ أَنْبِیَائِهِ فِی الزَّرْعِ وَ الضَّرْعِ»؛ (خداوند روزى پیامبرانش را در زراعت و دامدارى قرار داده است) و لذا غالب پیامبران، کشاورز یا دامدار بوده اند، و به ندرت شغل دیگرى داشتند.