اسماعیل هنیه که بود؟
اسماعیل عبدالسلام احمد هنیه با کنیه ابوالعبد
متولد ۲۹ ژانویه ۱۹۶۳ در اردوگاه الشاطی در غزه
محل اصلی زندگی: روستای الجوره در عسقلان
او از رهبران ارشد جنبش مقاومت اسلام و فلسطین (حماس) بود.
هنیه در سال ۲۰۱۷ رئیس جدید دفتر حماس و جایگزین خالد مشعل شد.
این رهبر ۶۲ ساله که برای دههها چهرهای برجسته برای حماس محسوب میشد، در سالهای اخیر دفتر سیاسی این گروه شبهنظامی را از تبعید در قطر اداره میکرد.
اما او فعالیت سیاسی خود را از چه زمانی آغاز کرد و چه نقشی در تشکیلات حماس داشت؟
اسماعیل هنیه در ۲۹ ژانویه ۱۹۶۳ در اردوگاه آوارگان «الشاطی» در نوار غزه به دنیا آمد. وی فعالیت سیاسی خود را با همسویی نزدیک با شیخ احمد یاسین بنیانگذار حماس آغاز کرد و در اواخر دهه هشتاد میلادی در جریان انتفاضه اول به این گروه شبهنظامی پیوست.
او که قبل از خروج از غزه چندین بار به دلیل شرکت در انتفاضه اول در اسرائیل زندانی شده بود، در طول سالهای فعالیت به مرور به یک رهبر مهم حماس تبدیل شد. هنیه، ملقب به «ابوالعبد»، در سال ۲۰۰۴ پس از کشته شدن شیخ احمد یاسین و عبدالعزیز رنتیسی دو رهبر قبلی حماس به دست اسرائیل به عنوان عضوی از تیم «رهبری جمعی» مخفی منصوب شد.
او برای اولین بار در سال ۲۰۰۶ و در پی پیروزی حماس در انتخابات پارلمانی فلسطین، نخستوزیر تشکیلات خودگردان فلسطین شد و از آن زمان مورد توجه بینالمللی قرار گرفت.
او در سال ۲۰۱۷ به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس جانشین خالد مشعل شد و بلافاصله پس از آن توسط ایالات متحده به عنوان یک تروریست تحت تعقیب اعلام شد. دولت دونالد ترامپ گفته بود این اقدام با هدف قطع دسترسی وی به منابع مالی بینالمللی انجام میشود.
در پی حمله ۷ اکتبر جنگجویان حماس به خاک اسرائیل که با مرگ دستکم ۱۲۰۰ تن و به گروگان گرفته شدن ۲۰۰ نفر همراه بود، و همینطور جنگ در نوار غزه نیز که بنابر گزارشها تا کنون به کشته شدن بیش از ۳۹ هزار فلسطینی انجامیده است، نقش اسماعیل هنیه به عنوان مذاکرهکننده حماس برجسته شد و وی نقشی اساسی در مذاکرات بینالمللی با حضور میانجیها داشت.
مقامات اسرائیلی چندین بار او را مسئول شکست مذاکرات صلح و آزادی گروگانها عنوان کرده بودند. علیرغم برخوردار بودن از موقعیت رهبری، اسماعیل هنیه در چند مورد با انتقادهای داخلی در داخل حماس مواجه شده بود.
به عنوان مثال گزارشهایی مبنی بر اختلاف نظر بین هنیه و یحیی سینوار، رهبر نظامی حماس در داخل غزه، بر سر رویکرد مذاکرات آتشبس و راهبردهای نظامی وجود داشت.
رهبری هنیه همچنین در بعضی موارد توسط برخی از اعضای حماس به چالش کشیده میشد و آنها از عدم ارتباط بین اقدامات او و واقعیتهای روی زمین در جنگ میان اسرائیل و حماس انتقاد میکردند.
در ماه آوریل، پلیس اسرائیل یکی از خواهران او را به اتهام ارتباط با اعضای جنبش دستگیر کرد. مدتی بعدتر در حملات هوایی اسرائیل سه پسر و چهار نوه او کشته شدند.
اسماعیل هنیه که در سالهای آخر زندگی خود در قطر مستقر بود، برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان و دیدار با رهبر جمهوری اسلامی در ایران به سر میبرد که هدف قرار گرفت.
ناظران میگویند مرگ هنیه در زمانی که تنشها در خاورمیانه بر سر جنگ ویرانگر غزه در حال شعلهور شدن است، ضربه مهمی به حماس وارد کرده و پرسشهایی را در مورد آینده مذاکرات بین اسرائیل و حماس ایجاد کرده است.