آمادگی برای یاری امام زمان (عج) از زبان امام صادق (ع)
در ادامه شرح و توضیح دعای عهد، در فرازی دیگر می خوانیم «اللّٰهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصارِهِ وَ أَعْوانِهِ»؛ یعنی خدایا مرا از انصار و اعوان امام عصر عجل الله تعالی فرجه قرار بده. این فراز از دعا در ادامه فراز قبل یعنی فراز مربوط به تازه کردن عهد و بیعت با آن امام بزرگوار آمده است، آنجا که می خوانیم «اللّٰهُمَّ إِنِّی أُجَدِّدُ لَهُ فِی صَبِیحَهِ یَوْمِی هٰذَا وَمَا عِشْتُ مِنْ أَیَّامِی عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَیْعَهً لَهُ فِی عُنُقِی لَا أَحُولُ عَنْها وَلَا أَزُولُ أَبَداً، اللّٰهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصارِهِ وَ أَعْوانِهِ».
یعنی خدایا در این صبحگاه و تا زندگی کنم از روزهایم، برای آن حضرت عهد و بیعت و پیمانی که در گردن دارم، تجدید می‌کنم که از آن رو نگردانم و هیچ‌گاه دست برندارم. پس از این فراز از خداوند درخواست می کنیم از انصار و اعوان امام باشیم. این مسئله نشان دهنده آن است که مقدمه نصرت و یاری امام عصر عجل الله تعالی فرجه یک عمر زیستن برای آن حضرت است و انسان مؤمن در دعای عهد مدام این تذکر را به خود می دهد که من عهدی با امام دارم و باید برای ایشان زندگی کنم.
اما انصار از ریشه «نصر» به معنای نصرت و أعوان از ریشه «عون» به معنای کمک‌کار بودن است. یاور امام بودن درجات مختلف دارد و برای درک بهتر آن، ماجرای کربلا و یاوران امام حسین علیه السلام نمونه ای قابل توجه است. در ماجرای کربلا، اصحاب و یاوران در یک سطح نبودند بلکه هر کدام در ارتفاعی از رشد بودند و در اوج ایشان حضرت ابوالفضل علیه السلام، حضرت علی اکبر و حضرت زینب سلام الله علیها قرار داشتند. در واقع هم حرّ از انصار امام بود و هم حضرت عباس علیه السلام، با این تفاوت که حضرت عباس یک عمر در دامان اهل بیت وحی پرورش یافت و به درجات بالایی از رشد دست یافت تا حدی که طبق حدیث، در روز قیامت تمام شهدا به مقام ایشان غبطه می خورند.
به این نسبت، یاوران امام نیز درجات مختلفی دارند؛ عده ای از آنها را خداوند به قدری رشد داده که در اوج تبعیت و سر سپردگی هستند و جزو صالحانی شمرده می شوند که خداوند آنها را به واسطه امام عصر عجل الله تعالی فرجه، وارثان زمین قرار می دهد و عده ای نیز جزو سربازان عادی امام محسوب می شوند، همان ها که یک عمر آرزو داشتند در سپاه امام، مقابل دشمنان مبارزه کنند، اما به رشدی همچون رشد حزب الله و انصار الله دست نیافتند. با این حال خداوند به آنها توفیق همراهی می دهد.
یکی از رشدیافتگانِ مکتب اهل بیت وحی علیهم السلام، سید خراسانی است که در احادیث از ایشان به عنوان یکی از فرماندهان سپاه ظهور یاد شده و ۶ ماه قبل از ظهور، از مشرق یعنی ایران به سمت کوفه حرکت می کند، در حالی که امام نیز در همان سپاه مخفیانه حضور دارند و یاوران به مرور زمان و در طی مسیر ایشان را می شناسند. قطعاً یک سپاه نیاز به سربازانی دارد که حداقل سعی کردند نسبت به اهل بیت دلداده رفتار کنند و در طول زندگانی خویش تلاش داشته اند تا در صحنه های مختلف علیه دشمنان آنان صف بندی کرده و یا صف خود را از کفار و معاندان در عمل جدا کنند. خداوند نیز از باب لطف خویش آنها را از همراهی محروم نمی کند تا جایی که طبق دعای عهد، عده ای از مؤمنان را برای پیوستن به امام رجعت می دهد.
ابو بصیر می گوید، امام صادق علیه‌السلام فرمود: «هر یک از شما باید براى خروج قائم آماده کند هر چند یک تیر که خداى تعالى هر گاه از نیّت او آن را بداند، امیدوارم که در عمر او تأخیر اندازد تا آنکه قائم را درک کند [و از یاران و یاوران او باشد]»؛ لَیُعِدَّنَّ أَحَدُکُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى إِذَا عَلِمَ ذَلِکَ مِنْ نِیَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ یُنْسِئَ فِی عُمُرِهِ حَتَّى یُدْرِکَهُ فَیَکُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ. در روایتی امام باقر علیه السلام در مدح این یاوران می فرماید:«فَخُرُوجُهُ إِذَا خَرَجَ عِنْدَ الْیَأْسِ وَ الْقُنُوطِ مِنْ أَنْ یَرَوْا فَرَجاً فَیَا طُوبَى لِمَنْ أَدْرَکَهُ وَ کَانَ مِنْ أَنْصَارِهِ؛ آن حضرت به هنگامى خروج مىکند که همزمان با یأس و ناامیدى مردم از دیدن فرج است؛ پس خوشا به حال آن کس که او را در مى‌یابد و از یاوران اوست.»
یکی از آیاتی که می توان در این زمینه به آن اشاره کرد، آیه ۲۴ سوره جن است، آنجا که فرمود: «حَتّى إِذا رَأَوْا ما یُوعَدُونَ فَسَیَعْلَمُونَ مَنْ أَضْعَفُ ناصِراً وَ أَقَلُّ عَدَداً؛ یعنی [این کارشکنى کفّار همچنان ادامه مى‌یابد] تا هنگامى‌که آنچه را به آنها وعده داده شده ببینند؛ آنگاه مى‌دانند چه کسى یاورش ضعیف‌تر و جمعیّتش کمتر است!» محمّدبن‌فضیل می گوید از امام کاظم علیه السلام درباره‌ی این آیه پرسیدم. فرمود: «مقصود از این آیه، قائم عجل الله تعالی فرجه و یاران اوست». (تفسیر البرهان، ج۵، ص۵۰۸) یعنی یاوران امام عصر قوی تر و از جهت تعداد بیشتر هستند.