فضای مجازی و ایجاد آسیب های خانوادگی

ظهور تکنولوژی های نوین ارتباطی در عصر حاضر به همراه تحولاتی که در فضای مجازی بوجود آمده است ، بسیاری از کارکردهای خانواده ها را دچار اختلال کرده است. بروز آسیب های نوظهور می تواند زمینه ساز نوع جدیدی از آسیب های اجتماعی و روانی باشد. به همین دلیل، برنامه ریزی برای شناسایی، پیشگیری و کاهش آسیب های نوظهور لازم و ضروری می نماید.

اینترنت و فضای مجازی جای دوستان و آشنایان را گرفته و جایگزین روابط فامیلی و دوستانه شده است. افرادی که زمان زیادی در فضای مجازی طی می کنند ارزش های اجتماعی را کنار می گذارند و به فعالیت های فردی روی می آورند.

گسترش فضای مجازی در حوزه رابطه فرزندان و والدین نیز تغییراتی بوجود آورده است که از جمله آن به کاهش نقش خانواده به عنوان مرجع، کاهش ارتباط والدین با فرزند، شکاف نسلی به دلیل رشد تکنولوژی، از بین رفتن حریم بین فرزندان و والدین و ایستادن در برابر یکی از والدین یا هر دو را می توان نام برد.

در بحث ازدواج ها نیز مسائلی چون ناپایداری ازدواج ها، تغییر الگوی همسرگزینی، نداشتن مهارت هایی برای ازدواج ناتوانی والدین برای آموزش به فرزندان، افزایش روابط دختر و پسر در زمان نامزدی بدون عقد، تمایل به دریافت مهریه های سنگین، بالا رفتن سن ازدواج و … را می توان اشاره کرد. تغییراتی که در حوزه دینی در جامعه رخ داده، کاهش آموزه های دینی در خانواده، دوری خانواده از شریعت، کم رنگ شدن حریم های دینی در روابط خانوادگی است .

نداشتن توجه کافی والدین به فرزندانشان می‌تواند یکی از دلایل روی آوردن آن‌ها به شبکه‌های مجازی باشد.

به طور خلاصه، پیامدها و اثرات منفی شبکه‌های اجتماعی مجازی بر فرد و خانواده عبارتند از:

ü شکل‌گیری و ترویج سریع شایعات و اخبار کذب

ü نقض حریم خصوصی افراد

ü انزوا و دور ماندن از محیط‌های واقعی اجتماع…

ü مصنوعی شدن ارتباطات و از بین رفتن روابط صحیح اجتماعی

ü تضعیف نهاد خانواده و صله ارحام

ü بی‌هویتی، بحران هویت و اختلال شخصیت در بین نوجوانان و جوانان

ü فریب و بهره کشی جنسی

ü تلف شدن وقت جوانان و فاصله گرفتن آنها از واقعیت

ü انتقال هنجارها و نرم‌های ارزشی و اخلاقی غربی

ü وابستگی شدید روانی و فکری به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی

ü آسیب‌های جسمانی از قبیل فشارهای عصبی، چاقی، انزوا، چشم درد و …

ü گسست فکری و عاطفی.

ü تهدید بنیان‌های خانواده و نارضایتی‌های خانوادگی مانند افزایش سن ازدواج، تجرّد جوانان، طلاق، فرار از منزل، فحشا، سردی روابط زن و شوهر و سایر مسایل و مشکلات خانوادگی …

ü تعارض ارزش‌ها

همراهی خانواده با فرزندان، ایجاد فضای صمیمی در خانواده، آموزش مهارت‌های لازم به نسل جوان، ایجاد رابطه اعتماد بین والدین و فرزندان، نکشاندن روابط فضای مجازی به فضای واقعی، پرهیز از وبگردی‌های بی‌هدف، مطرح نکردن اسرار خانوادگی و مشکلات زندگی خود در فضای مجازی، عدم انتشار اطلاعات شخصی و خانوادگی و… از مهم‌ترین راهکارهایی هستند که کارشناسان برای استفاده صحیح از فضای مجازی به خانواده‌ها پیشنهاد می‌دهند.

آشنا کردن جوانان به آسیب‌های فضای مجازی و آموزش راه‌های صحیح استفاده از فضای مجازی توسط خانواده‌ها به فرزندان خود می‌تواند از بروز مشکلات برای جوانان و خانواده‌ها جلوگیری کند. خانواده‌ها نباید ابزار تکنولوژی که آشنایی با آن ندارند را به راحتی در دسترس جوانان قرار دهند. والدین اگر به فکر غذای جسمی فرزندان خود هستند، باید به فکر غذای روحی فرزندان خود نیز باشند و اجازه ندهند هرکسی در فضای مجازی هر غذای مسمومی را وارد فکر و اندیشه جوانانشان کند.نسبت به حضور فرزندان خود در دنیای مجازی حساسیت بیشتری داشته باشند.