انقلاب اسلامی ایران و بیداری اسلامی در منطقه / تاثیر در عرصه بین المللی
تأثیر رهبری حضرت امام خمینی(ره) در بیداری مستضعفان و مسلمانان جهان بر هیچ‌کس پوشیده نیست. این تأثیر را باید از بعد مذهبی بسیار کم نظیر به شمار آورد، چون شخصیتی در جهان سراغ نداریم که تا این اندازه اندیشه‌ها، انقلاب و عملکردش بر عرصه بین‌المللی تأثیر گذاشته باشد.
امام خمینی معنای قدرت را نه تنها در جهان اسلام، بلکه در سراسر دنیا تغییر داد، قدرتی که قبل از او متکی بر منافع مادی بود، پس از پیروزی انقلاب تبدیل به احترام به عقاید، پرورش افکار و اطلاع‌رسانی شد.
نگاهی به سرگذشت رهبران انقلاب‌های جهان نشان می‌دهد که هیچ‌یک از آنها به اندازه امام خمینی توان برقراری ارتباط صمیمی و مردمی با طبقات مختلف اجتماعی را نداشتند. امام بیش از هر رهبر دیگری موفق شد، پیام اسلام را به زبان ساده به مسلمانان برساند و این یکی از اسرار بزرگ پیروزی انقلاب اسلامی است.
همچنین ساده زیستی و دوری از تجملات موجب شد تا مردم او را بیش از هرکس دیگری برای رهبری اصلح بدانند. زندگی امام چه در دوران طلبگی و چه در زمان مرجعیت و چه در زمان به دست گرفتن رهبری مردم همراه با ساده زیستی بود و تمام هم و غم ایشان نجات امت اسلامی از گمراهی و عقب‌ماندگی مادی و معنوی بود، همانطور که این دغدغه خاطر وی در قبال همه ملت‌ها بود. ارسال پیام به گورباچوف و پاپ بیانگر این دغدغه بود که از راه هدایت و سعادت ابدی به سمت سعادت دنیا منحرف شده بودند.
امام خمینی(ره) را باید تنها اندیشمندی دانست طی چند قرن گذشته، هم به نظریه‌پردازی انقلاب پرداخت و هم خود آن را به اجرا گذاشت و در تاریخ کمتر می‌بینیم رهبرانی که هم بنویسند چرا باید انقلاب کرد و هم به میدان آیند و انقلابی که از آن سخن گفته‌اند را خلق کنند. به همین دلیل باید گفت ارتباط علم و عمل، از دلایل موفقیت امام در برپایی انقلاب اسلامی بود.
یکی از مهمترین تأثیرات امام خمینی و انقلاب اسلامی بهره‌گیری از دین در جهت ایجاد تحول مطلوب اجتماعی بود، ایشان با تکیه بر دین مفهوم قدرت را تغییر دادند تا مسلمانان دریابند، قدرت واقعی همان قدرت الهی است و به کمک چنین قدرتی می‌توان به حقوق خویش دست یافت.
نمونه‌هایی از تأثیرات انقلاب اسلامی
آگاهی سیاسی: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تشکل‌های مردمی متعددی به طور خودجوش شکل گرفت و ارتباط این تشکل‌ها با دیگر نقاط جهان برقرار شد که البته خشم بسیاری از محافل غربی از جمله آمریکا را برانگیخت، مردم ایران بدون توجه به این واکنش‌ها، صدور بیداری اسلامی را ادامه دادند تا به برکت الگوی ارائه شده از سوی انقلاب اسلامی زمینه حضور سیاسی و اجتماعی مردم دیگر کشورها در این دو عرصه فراهم شود.
حجاب اسلامی: تصویری که انقلاب اسلامی از زن ارائه کرد، دو تأثیر مهم برجای گذاشته است. اول آنکه زن مسلمان، موجودی خانه‌نشین و منفعل نیست. برخلاف تصور غرب که تصور می‌کردند، زن ایرانی فعالیت اجتماعی نداشته و تنها به خانه‌داری مشغول است. دوم اینکه نگرش به زنان مسلمان تغییر کرد.
وحدت دین و دولت: درحال حاضر جریان‌های اسلامگرا در میان مهمترین گروه‌های سیاسی جهان قرار دارند و بر این باورند، دین و سیاست با یکدیگر ارتباط داشته و تفکیک ناپذیرند. این باور متأثر از انقلاب اسلامی و نظریه جهانگرایی آن یعنی تلفیق دین و سیاست است.
یکی از مهمترین تأثیرات امام خمینی و انقلاب اسلامی بهره‌گیری از دین در جهت ایجاد تحول مطلوب اجتماعی بود، ایشان با تکیه بر دین مفهوم قدرت را تغییر دادند تا مسلمانان دریابند، قدرت واقعی همان قدرت الهی است و به کمک چنین قدرتی می‌توان به حقوق خویش دست یافت
امام خمینی با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، این نظریه را به عنوان عالی‌ترین و وسیع‌ترین مظهر پیوند دین و دولت مطرح کرد و بر این عقیده بود که اراده مستضعفان، سرانجام به رهبری جهان توسط آنان منجر می‌شود.
پیوند خوردن مذهب و سیاست اسلامی ناشی از انقلاب اسلامی، آمریکا را بر آن داشت که اسلامگرایی را از عوامل نابودی جهان دانسته و انقلاب اسلامی را خطر عمده‌ای برای منافع خود تلقی، در نتیجه تلاش کند از دشمنان جنبش‌های اسلامی- سیاسی حمایت کند.
مبارزه با استکبار: یکی از تحولات پس از انقلاب اسلامی، انتخاب اسلام به عنوان راهی برای مبارزه با استبداد و استکبار بود. تبدیل قضیه فلسطین از یک مسأله ناسیونالیستی و کمونیستی به یک قضیه اسلامی، یکی از برجسته‌ترین ارزش‌هایی است که از انقلاب اسلامی گرفته شد. بنابراین قضیه و مقاومت فلسطینی برای خارج شدن از بن‌بست مبارزه بی‌سرانجام خود اسلام را تنها ابزار کارآمد یافت.
انتفاضه و وابسته نبودن آن به گروه‌های داخلی و کشورهای خارجی، تبدیل مساجد و گسترش تعداد آن به دلیل تقویت روحیه جهاد اسلامی، ثبات و وحدت بین مبارزان، توسعه حضور مردم در نمازهای جمعه و جماعات، انتشار نشریه‌های انقلابی همه از نشانه‌های رویکرد جنبش فلسطین به اسلام و بکارگیری شیوه‌های اسلامی انقلاب اسلامی ایران در مبارزه علیه رژیم صهیونیستی است.
انقلاب اسلامی به صورت‌های مختلف ساختارهای پذیرفته شده جهان را شکست و به جای آن، ساختارهای ارزشی جدیدی را جایگزین ساخت. به عنوان نمونه در اندیشه مدرنیته برای انتقال جامعه سنتی به مدرن، نیاز به یک الگوی جهانی توسعه است، الگویی برگرفته از غرب پیشرفته باشد. اما انقلاب اسلامی با زیر سوال بردن مبانی توسعه غرب و نفی دنیاگرایی افراطی تاکید کرد، در توسعه اجتماعی نیازی به توسل به الگوهای غربی نیست.
ازسوی دیگر انقلاب اسلامی با طرد نظریه توسعه و زندگی بدون معنویت، فضای ارزشی تازه‌ای را به روی جهانیان گشود که در آن هم به نیازهای مادی و هم به نیازهای معنوی پاسخ داده می‌شود.
مردمی بودن : یکی از ویژگی‌های انقلاب اسلامی ایران، مردمی بودن آن است و این بدین معناست که اسلام توانایی بسیج توده‌های مردم را دارد. طی سه دهه‌ای که از انقلاب اسلامی می‌گذرد، نمونه‌های فراوانی از رویکرد مردم در حرکت‌های سیاسی دیده شده که از جمله آنها می‌توان به انتخاب شعارهای مردم اشاره کرد که «الله اکبر و لا اله لا الله» مهمترین این شعارهاست.
نکته دیگر اینکه انقلاب اسلامی به جهانیان آموخت، مشروعیت نظام سیاسی باید بر آرای واقعی مردم استوار باشد و به همین دلیل بود که اصل خود را بر همه‌پرسی گذاشت، و این کار نه فقط عملی شجاعانه که اندیشه‌ای فراتر از دموکراسی غربی است.
الگوی جهانی: انقلاب اسلامی در صدد تاسیس نظمی جهانی برپایه دین است و برای تحقق این هدف، دو استراتژی را در پیش گرفته است. نخست، پیروی از از یک برنامه کوتاه مدت با هدف مقابله با جهانی‌سازی در مفهوم غربی آن و تلاش برای جلوگیری از برقراری نظامی جهانی مبتنی برآموزه‌ها و ارزش‌های غربی و دوم، اجرای برنامه‌ای دراز مدت به منظور تضعیف جهانی‌شدن غربی با ارائه تصویری از نظام مطلوب و آرمانی اسلامی و برانگیختن اشتیاق جهانیان به این حکومت.
نظام جهانی از دیدگاه انقلاب اسلامی
این نظام، همان نظام امامت و امت است که به زعامت امام معصوم تشکیل شده و امام با بهره‌گیری از علم لدنی، عصمت و امدادهای الهی، نظام عادلانه‌ای را پایه‌ریزی می‌کند و تمام ملت‌ها، دولت‌ها و سرزمین‌ها را تحت عنوان امت واحد به سوی کمال انسانی و اسلامی سوق می‌دهد.
رهبری و امامت در نظام جهانی اسلام، از سه ویژگی رهبری مرکز عقیده، معنویت و سیاست است؛ رهبری، منتخب پیامبر و یا منتخب مستقیم و غیرمستقیم امام معصوم است و به دست گرفتن حکومت، با پذیرش مردم ارتباط پیدا می‌کند، برخوردار است.
ازسوی دیگر انقلاب اسلامی با طرد نظریه توسعه و زندگی بدون معنویت، فضای ارزشی تازه‌ای را به روی جهانیان گشود که در آن هم به نیازهای مادی و هم به نیازهای معنوی پاسخ داده می‌شود
جامعه جهانی در نظام جهانی مبتنی بر اسلام دارای استقلال کامل و برآورنده نیازهای بنیادین و اساسی فطری و روحی انسان است. در این نظام از تعلقات ملی، رهبری‌های چندگانه و مزورانه، قانونهای خطاپذیر بشری و حاکمیت شیطان که ریشه منازعات، مشاجرات و مجادلات جهان است، خبری نیست.
انسان‌ها در جامعه جهانی اسلامی، اعمال حاکمیت و قانون خدا بر روی زمین را به رهبر الهی می‌سپارند. در حقیقت، حاکمیت الهی به صورت اراده امام تجلی یافته و مرزهای اعتباری و قراردادی موجود در دنیا را زایل می‌کند.
به همین دلیل باید نتایجی که از رابطه و تعامل انقلاب اسلامی با بیداری اسلامی حاصل می‌شود، بسیار و متعدد است:
– بیداری اسلامی اگرچه قدمتی طولانی دارد، اما انقلاب اسلامی در گسترش و تعمیق آن نقش تعیین کننده داشته است.
– اثرگذاری انقلاب اسلامی بر بیداری اسلامی از جهات مختلف تأیید می‌شود، به عنوان مثال از سخنان امام(ره) و نیز مواضع مقام معظم رهبری و همچنین از رشد تحولات اسلامی در دهه های اخیر می‌توان تأثیر انقلاب ایران بر جنبش بیداری اسلامی را مشاهده کرد.
– انقلاب اسلامی ایران، اندیشه تلاش برای تحقق برابری و عدالت اجتماعی را در بین مردم جهان تقویت کرد و واکنش مسلمانان در برابر غرب و غرب زدگی را افزایش داد.
امروزه تردیدی نیست که مقاومت دولت و ملت ونزوئلا در مقابل آمریکا، متأثر از انقلاب اسلامی است. کاسترو با حمایت‌های جمهوری اسلامی به رویارویی انقلاب و کشورش با آمریکا ادامه می‌دهد. حزب الله لبنان با درس‌گیری از استقلال‌طلبی انقلاب مردم ایران می‌کوشد، استقلال لنبان را در مقابل رژیم صهیونیستی حفظ کند.
دستیابی ایران به استقلال سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی به الگویی برای کشورهای دیگر از جمله کشورهای خاورمیانه تبدیل شده و آنان در جنگ با متجاوزین به کشورشان، با همان شعار (مرگ بر آمریکا)، شیوه (بسیج مردمی)، سلاح (سبک و متعارف) و سمبل (توکل بر خدا) خواهان انقلاب اسلامی هستند و همین‌هاست که استکبار را بسیار نگران کرده است.